Η επιμόρφωση, με τίτλο “Structured Educational Visit to Schools & Training Seminars in Finland”, περιλάμβανε επισκέψεις σε σχολεία, σεμινάρια και δράσεις πεδίου. Από την πρώτη κιόλας ημέρα, με εντυπωσίασε η οργανωμένη, ανθρώπινη και ταυτόχρονα απολύτως αποτελεσματική δομή του φινλανδικού σχολείου. Οι αίθουσες, γεμάτες φυσικό φως και απλά χρώματα, αντανακλούσαν μια παιδαγωγική φιλοσοφία που δίνει προτεραιότητα στην ευημερία του μαθητή και στην ελευθερία του εκπαιδευτικού να δημιουργεί.
Οι σχολικές υποδομές στη Φινλανδία αποτελούν πραγματικά πρότυπο. Οι χώροι είναι ευρύχωροι, φωτεινοί και εργονομικά σχεδιασμένοι, ώστε να προάγουν την άνεση και τη συγκέντρωση των μαθητών. Οι αίθουσες διαθέτουν σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, εργαστήρια, βιβλιοθήκες που λειτουργούν ως κέντρα συνεργατικής μάθησης και γωνιές χαλάρωσης. Η αίσθηση ότι το σχολείο είναι ένας φιλικός, ασφαλής και αισθητικά ευχάριστος χώρος ενισχύει τη διάθεση των παιδιών για συμμετοχή και μάθηση.
Κατά τη διάρκεια των εκπαιδευτικών επισκέψεων, παρατήρησα πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η αυτονομία των εκπαιδευτικών. Ο κάθε δάσκαλος σχεδιάζει τη διδασκαλία του με βάση τις ανάγκες της τάξης του, ενώ οι μαθητές ενθαρρύνονται να παίρνουν πρωτοβουλίες, να συνεργάζονται και να εκφράζουν τη γνώμη τους. Εντυπωσιακή ήταν και η πολιτική σχετικά με τη χρήση των κινητών τηλεφώνων: οι μαθητές δεν επιτρέπεται να τα χρησιμοποιούν κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, καθώς θεωρείται ότι αποσπούν την προσοχή. Ωστόσο, η τεχνολογία αξιοποιείται μεθοδικά και δημιουργικά μέσα στο μάθημα, μέσω tablets ή υπολογιστών που παρέχονται από το σχολείο. Έτσι, οι μαθητές μαθαίνουν να σέβονται τους κανόνες και να χρησιμοποιούν την τεχνολογία ως εργαλείο γνώσης, όχι ως μέσο διάσπασης.
Ιδιαίτερα ξεχωριστή εμπειρία αποτέλεσε η συμμετοχή μου στη δράση “Contexts4Content” με επίσκεψη στο Tallinn της Εσθονίας. Στην όμορφη αυτή πόλη, γεμάτη ιστορία και πολιτισμό, είχαμε την ευκαιρία να εξερευνήσουμε πώς η πολιτισμική κληρονομιά μπορεί να ενταχθεί δημιουργικά στη διδακτική πράξη. Η βιωματική αυτή προσέγγιση ανέδειξε τη σημασία της μάθησης έξω από τα όρια της τάξης — μέσα από τον πολιτισμό, την τέχνη και την αλληλεπίδραση με διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήματα.
Η εβδομάδα ολοκληρώθηκε με παρουσίαση των portfolios όλων των συμμετεχόντων και συζήτηση για τη διάχυση των καλών πρακτικών στα σχολεία μας. Εκεί είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με καθηγητές από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς στην ομάδα μου συμμετείχαν συνάδελφοι από την Ιταλία και την Τσεχία. Η ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών με εκπαιδευτικούς διαφορετικών συστημάτων μάς έδωσε την αίσθηση ενός κοινού ευρωπαϊκού οράματος για την παιδεία, βασισμένου στις ίδιες αξίες: την εμπιστοσύνη, τον σεβασμό και τη δια βίου μάθηση.
Έφυγα από τη Φινλανδία γεμάτη ιδέες, συναισθήματα και μια βαθιά αίσθηση ευθύνης: να μεταφέρω στη δική μας σχολική κοινότητα μια νοοτροπία που στηρίζεται στη συνεργασία, στην εμπιστοσύνη και στον σεβασμό προς τον μαθητή. Η εμπειρία αυτή με σημάδεψε ως εκπαιδευτικό και ως άνθρωπο, διδάσκοντάς με ότι η ποιότητα της εκπαίδευσης δεν εξαρτάται μόνο από τις δομές, αλλά από το όραμα και την κουλτούρα που μοιραζόμαστε όλοι όσοι πιστεύουμε στο σχολείο ως κοινότητα μάθησης και ανθρωπιάς.
