«100 ημέρες που μου φάνηκαν σαν 1000», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφερόμενος στις πυρκαγιές και τις πλημμύρες. «Αντιλαμβάνομαι απόλυτα τα αισθήματα της κοινωνίας. Είναι λογικό να υπάρχει στεναχώρια και απαίτηση από την κυβέρνηση να κάνει περισσότερα. Οι θετικές εξελίξεις του καλοκαιριού χάνονται όταν όλα σκεπάζονται από τα γεγονότα τις στιγμές και καταστρέφονται ζωές και περιουσίες. Κι εγώ τα ίδια αισθήματα συμμερίζομαι, μια ανάγκη να τρέξουμε πιο γρήγορα», δήλωσε ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του στον Alpha.
«Συμμερίζομαι το γενικότερο αίσθημα στεναχώριας και αγανάκτησης στις περιοχές που έχουν πληγεί. Κανείς δεν αμφισβητεί τη σφοδρότητα των φυσικών φαινομένων», συνέχισε.
Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για την ανάγκη να εκπονήσουμε συνολική στρατηγική προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Αναλυτικά ολόκληρη η συνέντευξη:
*Αντώνης Σρόιτερ:* Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς ευχαριστώ πολύ γι’ αυτή τη συζήτηση. Συμπληρώνονται 100 μέρες περίπου από τις εκλογές, είναι οι περίφημες 100 πρώτες μέρες της κυβέρνησης.
Θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω λίγο ανάποδα, γιατί ό,τι και να πω εγώ ή ό,τι και να πείτε εσείς, σημασία έχει, νομίζω, το αίσθημα που υπάρχει στον κόσμο αυτή τη στιγμή για αυτές τις 100 μέρες. Δεν ήταν εύκολες μέρες, ήταν δύσκολες ημέρες. Οι πρώτες δημοσκοπήσεις λοιπόν, τις είδαμε στη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, αν αφήσουμε τα εκλογικά στην άκρη και τα ποσοστά των κομμάτων, δείχνουν μια δυσαρέσκεια για τον τρόπο αντιμετώπισης και των πυρκαγιών αλλά και των πλημμυρών. Επτά στους δέκα πολίτες λένε ότι η κυβέρνηση δεν τα πήγε καλά, ούτε στο ένα ούτε στο άλλο.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Εκατό μέρες που φάνηκαν και σε μένα σαν χίλιες, κ. Σρόιτερ, και νομίζω ότι το αντιλαμβάνεστε και εσείς και οι τηλεθεατές σας. Πράγματι, κληθήκαμε φέτος το καλοκαίρι, αμέσως μετά τις εκλογές, να αντιμετωπίσουμε πρωτόγνωρες φυσικές καταστροφές, μία τεράστια πυρκαγιά και στη συνέχεια πλημμύρες οι οποίες ήταν τέτοιας έκτασης που δεν είχαμε ποτέ συναντήσει στην πατρίδα μας. Ενδεικτικά αναφέρω ότι ο Βόλος πλημμύρισε δύο φορές μέσα σε 20 ημέρες.
Πρέπει να σας πω ότι αντιλαμβάνομαι απόλυτα τα αισθήματα της κοινωνίας, έτσι όπως αποτυπώνονται στις δημοσκοπήσεις. Είναι πραγματικά, είναι λογικό να υπάρχει μία στεναχώρια και να υπάρχει επίσης μία απαίτηση από την κυβέρνηση να κάνει περισσότερα από αυτά τα οποία έχουμε μπορέσει να κάνουμε.
Επίσης, καταλαβαίνω απόλυτα ότι οι θετικές εξελίξεις του καλοκαιριού -και δεν νομίζω ότι ήταν λίγες: η συνολική πορεία της οικονομίας, η πορεία του τουρισμού, η περιβόητη αναβάθμιση για την οποία τόσα χρόνια μιλούσαμε- χάνονται όταν όλα σκεπάζονται από τα γεγονότα της στιγμής, πόσω μάλλον όταν μέσα σε λίγες ώρες μπορεί να καταστρέφονται ζωές και περιουσίες δεκάδων χιλιάδων συμπολιτών μας.
Κατά συνέπεια, εγώ δεν αμφισβητώ τις δημοσκοπήσεις, μπορώ να σας πω μάλλον ότι κι εγώ τα ίδια αισθήματα συμμερίζομαι: μια ανάγκη να τρέξουμε πιο γρήγορα, να βάλουμε τον πήχη των δικών μας προσδοκιών πιο ψηλά και ειδικά στα ζητήματα που αφορούν την κλιματική κρίση να κάνουμε πολλά περισσότερα και από αυτά που είχαμε σχεδιάσει. Για τον απλούστατο λόγο ότι οι συνθήκες από εδώ και στο εξής θα είναι συνέχεια πιο δύσκολες. Αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Αν συμμερίζεστε λοιπόν κι εσείς την αίσθηση ότι η κυβέρνηση δεν τα πήγε καλά σε αυτά τα δύο θέματα, γιατί αυτή είναι η αίσθηση των πολιτών, αυτό ήταν το ερώτημα, τι λάθη έγιναν κ. Πρόεδρε; Έχουν περάσει κάποιες μέρες, προφανέστατα αυτό το πράγμα πρέπει να μελετηθεί, αλλά έχω την εντύπωση ότι κι εσείς έχετε εντοπίσει κάποια λάθη σε όλο αυτό.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Συμμερίζομαι το γενικότερο αίσθημα στεναχώριας και ενδεχομένως και αγανάκτησης στις περιοχές οι οποίες έχουν πληγεί. Από την άλλη, νομίζω ότι κανείς δεν αμφισβητεί τη σφοδρότητα των καιρικών φαινομένων. Δεν χρειάζεται να επανέλθω στο θέμα αυτό, έχει αναλυθεί πολλές φορές.
Όμως, όπως είπα και στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, έχω κι εγώ εντοπίσει αρκετά σημεία στα οποία μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι: και όσον αφορά στο συντονισμό μεταξύ κεντρικής κυβέρνησης, τοπικής αυτοδιοίκησης Β’ και Α’ βαθμού και ως προς τα προβλεπτικά μοντέλα τα οποία έχουν να κάνουν με την εξέλιξη των καιρικών φαινομένων -ένα πρόβλημα το οποίο δεν είναι μόνο ελληνικό, θα σας έλεγα ότι είναι και παγκόσμιο-, και ως προς την ενεργοποίηση αυτοματοποιημένων πρωτοκόλλων για τη συνεργασία των Ενόπλων Δυνάμεων και ειδικά του στρατού, ο οποίος απέδειξε ότι μπορεί πράγματι να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και των απαιτήσεων των πολιτών, αλλά και ως προς την ανάγκη, κ. Σρόιτερ, να εκπονήσουμε μια συνολική στρατηγική προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε κεντρικό επίπεδο.
Αυτό το οποίο θέλω να υλοποιήσω είναι μια μελέτη, αντίστοιχη με τη μελέτη της Επιτροπής Πισσαρίδη -πιστεύω ότι την επόμενη εβδομάδα θα μπορούμε να ανακοινώσουμε και κάποια πιο συγκεκριμένα πράγματα- που θα μας καταδεικνύει όλες τις παρεμβάσεις που πρέπει να κάνουμε σε όλα τα επίπεδα πολιτικής, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτό το φαινόμενο, το οποίο είναι ήδη μαζί μας.
Να αναφέρω ενδεικτικά ένα παράδειγμα: πρωτογενής τομέας. Πώς θα επηρεάσει η αύξηση της θερμοκρασίας το τι φυτεύουμε, πού το φυτεύουμε, πού έχουμε προβλήματα, πού μπορεί ενδεχομένως να έχουμε ευκαιρίες.
Κλιματική κρίση και τουρισμός, ένα θέμα το οποίο δεν απασχολεί μόνο εμάς, αλλά ολόκληρη τη Μεσόγειο. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι και να σχεδιάζουμε όλες τις πολιτικές μας, πια, μέσα από το πρίσμα μιας πραγματικότητας η οποία είναι ήδη μαζί μας.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Αυτά τα λάθη τα οποία έχετε εντοπίσει και εσείς, δεν προσωποποιούνται κάπως; Είδαμε Υπουργό να φεύγει για λάθος δηλώσεις, για κακές δηλώσεις. Είδαμε Υπουργό να φεύγει επειδή πήγε διακοπές την ώρα μιας καταστροφής. Γι’ αυτό το οποίο ζήσαμε, όμως, με τους νεκρούς, με την πλημμύρα, με την αδράνεια, αν θέλετε, σε κάποια επίπεδα, με τα όσα συνέβησαν με τις πυρκαγιές, δεν είδαμε να φεύγει κάποιος. Δεν αναφέρομαι απαραίτητα σε ένα υπουργικό στέλεχος, οποιοσδήποτε στον κρατικό μηχανισμό.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Καταλαβαίνω πάντα την ανάγκη και των δημοσιογράφων αλλά και των πολιτών να δείξουν με το δάχτυλο και να πουν «φταίει αυτός». Λες και με την απομάκρυνση ενός προσώπου θα αλλάξουν όλα μαγικά. Δεν συμβαίνει αυτό. Και σίγουρα στα ζητήματα της κλιματικής κρίσης και των φυσικών καταστροφών, σε καμία περίπτωση δεν προσωποποιώ την ευθύνη για τις όποιες αδυναμίες εντόπισα και για τις οποίες, εξάλλου, σας μίλησα ανοιχτά.
Πιστεύω ότι και οι υπουργοί κατά κανόνα -υπάρχουν προφανώς εξαιρέσεις, που έχουν να κάνουν με συμπεριφορές, με δηλώσεις, με τοποθετήσεις που μπορεί να μην είναι εναρμονισμένες με το αίσθημα της κοινωνίας και αποδίδω πολύ σημασία σε αυτό- χρειάζονται κάποιο χρόνο προκειμένου να δείξουν το έργο τους. Ο Υπουργός Πολιτικής Προστασίας δεν έχει ως κύριο μέλημα να πηγαίνει ο ίδιος να σβήνει φωτιές ή να αντιμετωπίζει στο πεδίο ο ίδιος τις επιπτώσεις μιας μεγάλης πλημμύρας. Ο σκοπός του και ο ρόλος του την ώρα της κρίσης είναι συντονιστικός. Αλλά ο κύριος ρόλος του είναι να υλοποιήσει ένα φιλόδοξο σχέδιο πλήρους αναπροσαρμογής της Πολιτικής Προστασίας στις νέες απαιτήσεις των καιρών.
Αναφέρομαι στο πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ», για το οποίο έχει γίνει πολλή συζήτηση, το οποίο είναι έτοιμο πια να τρέξει με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Από αυτό θα κριθεί πρωτίστως ο Υπουργός Πολιτικής Προστασίας. Από τις δομικές αλλαγές που θα κάνουμε στην Πυροσβεστική, από την καλύτερη συνεργασία την οποία πρέπει να δρομολογήσουμε με τις Ένοπλες Δυνάμεις, ναι, και από τις έγκαιρες προμήθειες οι οποίες πρέπει να γίνουν ώστε να είμαστε πιο έτοιμοι το επόμενο καλοκαίρι.
Ξέρετε, και πριν από αυτό το καλοκαίρι, ποτέ δεν χρησιμοποιώ τον όρο «είμαστε έτοιμοι». Διότι βλέπετε ότι πολλές φορές οι συνθήκες μάς ξεπερνούν. Το θέμα είναι κάθε χρόνο να είμαστε καλύτεροι, αν όχι πολύ καλύτεροι, από ό,τι ήμασταν το προηγούμενο καλοκαίρι και ως προς το μέτωπο των φωτιών, με τις οποίες είμαστε πιο εξοικειωμένοι, αλλά τώρα και στο ζήτημα των πλημμυρών, όπου πια ξέρουμε ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε και αυτόν τον κίνδυνο, με μεγαλύτερη ένταση και σφοδρότητα από ό,τι ενδεχομένως το φανταζόμαστε.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Άρα, για να το ξεκαθαρίσουμε και να το κλείσουμε και το θέμα. Με αυτό που λέτε δεν τέθηκε ποτέ ή δεν πέρασε από το μυαλό σας ή δεν είχατε φτάσει κοντά στην απόφαση να αντικαταστήσετε τον Υπουργό Πολιτικής Προστασίας…
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Όχι.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Δεν είχε τεθεί τέτοιο θέμα.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Όχι.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Γιατί οι διαρροές λέγανε ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Δεν τέθηκε ποτέ τέτοιο ζήτημα. Και δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. Εξάλλου, αν είχε τεθεί θα το είχατε μάθει, θα είχε συμβεί.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Θα είχε συμβεί. Μέσα σε όλα αυτά που έχουμε περάσει έχουμε ίσως ξεχάσει λίγο, σιγά- σιγά πρέπει να το θυμηθούμε, ότι την Κυριακή έχουμε εκλογές. Έχουμε αυτοδιοικητικές εκλογές. Θέλω να ρωτήσω αν παραμένει στόχος της Νέας Δημοκρατίας το 13+3. Δηλαδή να πάρετε όλες τις Περιφέρειες της χώρας και τους τρεις μεγάλους Δήμους.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Βεβαίως. Από την στιγμή που δώσαμε πολιτική διάσταση σε αυτές τις αναμετρήσεις, παραμένει στόχος μας να κερδίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες Περιφέρειες, γιατί όχι και τις 13, και γιατί όχι και τους τρεις μεγάλους Δήμους.
Να εξηγήσω το γιατί: οι Περιφερειάρχες έχουν να παίξουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο, υποστηρικτικό, στις κεντρικές πολιτικές της κυβέρνησης. Έχουν να διαχειριστούν παραπάνω από 8 δισεκατομμύρια ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ, το οποίο προσωπικά διαπραγματεύτηκα προς όφελος της χώρας.
Και είναι εξαιρετικά σημαντικό να γνωρίζουμε, ως κυβέρνηση, ότι μπορούμε να έχουμε ανθρώπους με τους οποίους μπορούμε να συνεννοηθούμε και οι οποίοι συμμερίζονται και το αναπτυξιακό μας πρόγραμμα, αλλά θα έλεγα και τη γενικότερη φιλοσοφία μας για το πώς πρέπει να ασκείται η διοίκηση σε όλα τα επίπεδα.
Επιλέξαμε, λοιπόν, 13 πρόσωπα να στηρίξουμε. Θέλω να τονίσω ότι δεν προέρχονται όλα από τον παραδοσιακό χώρο της Νέας Δημοκρατίας. Ενδεικτικά αναφέρω ότι στην Κρήτη επιλέξαμε να στηρίξουμε τον κ. Αρναουτάκη, που δεν είναι στέλεχος που προέρχεται από τη Νέα Δημοκρατία.
Δώσαμε την δυνατότητα σε νέους ανθρώπους να εισέλθουν στον στίβο, αναφέρω ενδεικτικά τον κ. Πτωχό στην Πελοπόννησο, τον κ. Στεφανή στο Βόρειο Αιγαίο. Είναι πρόσωπα τα οποία επιλέχθηκαν από τη Νέα Δημοκρατία γιατί πιστεύουμε πράγματι ότι μπορούν να επιτελέσουν αυτόν τον ρόλο και να συνεννοηθούν καλά με την κεντρική εξουσία σε πολλά επίπεδα.
Πολιτική Προστασία. Ο Νίκος Χαρδαλιάς υποψήφιος στην Αττική. Ξέρουμε ότι την επόμενη μέρα, το επόμενο καλοκαίρι, θα έχουμε έναν άνθρωπο με τον οποίο σίγουρα μπορούμε να συνεργαστούμε πολύ καλά στο επίπεδο αυτό. Γνωρίζει το αντικείμενο. Έχει αποδείξει ότι δεν φοβάται τα δύσκολα, εχει πρακτική εμπειρία σε αυτό το πεδίο, έχοντας διοικήσει έναν Δήμο. Και ξέρουμε ότι είναι ένας άνθρωπος ο οποίος θα μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των πολιτών και στα μεγάλα αλλά και στα μικρά.
Το ίδιο ισχύει και για τους τρεις μεγάλους Δήμους -και τονίζω τους τρεις μεγάλους Δήμους, γιατί εκεί τραβήξαμε τη γραμμή. Άλλα χρίσματα δεν δόθηκαν και η Νέα Δημοκρατία ήταν πάρα πολύ προσεκτική να μην εκφράσει καμία προτίμηση. Διότι, πράγματι, στην Αυτοδιοίκηση Α΄ βαθμού αυτό που έχει σημασία είναι η αδιαμεσολάβητη επιλογή του πολίτη για τον Δήμαρχο ή τη Δήμαρχο που κρίνει ότι θα του λύσει καλύτερα το τοπικό του πρόβλημα.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Έγιναν πολλές συζητήσεις για το αν μετά την καταστροφή στη Θεσσαλία έπρεπε να στηρίξετε ή όχι τον κ. Αγοραστό. Πολλοί μίλησαν για δύο μέτρα και δύο σταθμά και ίσως, αν θέλετε, μία επιλεκτική ευαισθησία από την πλευρά σας. Το λέω αυτό γιατί, για παράδειγμα, ο κ. Πατούλης έφυγε μέσα σε ένα πρωινό για έναν χορό την ώρα της καταστροφής και από την άλλη έχουμε έναν Περιφερειάρχη ο οποίος καταγγέλλεται, αυτή τη στιγμή, για έργα τα οποία δεν ολοκληρώθηκαν, για χρήματα τα οποία πήγαν σε άλλους σκοπούς από ό,τι έπρεπε να πάνε, έχουμε μία έρευνα της Δικαιοσύνης η οποία τον συμπεριλαμβάνει, συμπεριλαμβάνει την Περιφέρεια.
Το να στηρίζεται αυτός ο άνθρωπος από τη Νέα Δημοκρατία, ο οποίος αύριο μπορεί να βρεθεί κατηγορούμενος για την υπόθεση αυτή, δεν δείχνει ότι -αν θέλετε- κοιτάτε αυτή τη στιγμή περισσότερο το κομματικό κομμάτι εκεί κι όχι κάτι άλλο;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Δεν συμφωνώ μαζί σας, κ. Σρόιτερ. Θεωρώ ότι ο κ. Αγοραστός ήταν και παραμένει ένας πολύ καλός Περιφερειάρχης. Προφανώς καταλαβαίνω απόλυτα ότι όταν υπάρχει μια τόσο μεγάλη συμφορά είναι λογικό να αναζητηθούν ευθύνες, πολιτικές αλλά και από τη Δικαιοσύνη. Ήταν απολύτως λογικό αυτό το οποίο έγινε από τη Δικαιοσύνη.
Αλλά ως προς τη συνεργασία την οποία είχαμε μαζί του, εγώ δεν έχω παράπονα για τον τρόπο με τον οποίον διαχειρίστηκε την κρίση, αλλά και για τη δουλειά η οποία, ξέρετε, έγινε και μετά τον «Ιανό». Προφανώς αυτά τελικά θα τα αξιολογήσει η Δικαιοσύνη. Δεν μπορώ εγώ να γνωρίζω στη λεπτομέρειά του αν υλοποιήθηκε όπως έπρεπε να υλοποιηθεί κάθε αντιπλημμυρικό έργο μετά τον «Ιανό».
Έγιναν, όμως, πολλά έργα μετά τον «Ιανό». Κάποια από τα έργα αυτά, μάλιστα, τα υλοποίησε και η κεντρική κυβέρνηση. Έχει ένα ενδιαφέρον…Έχω να σας δείξω μια φωτογραφία…Αυτή είναι μία από τις γέφυρες που καταστράφηκε μετά τον «Ιανό», βλέπετε ότι δεν υπάρχει ουσιαστικά γέφυρα. Αυτή ήταν η γέφυρα έτσι όπως κατασκευάστηκε από το Υπουργείο Υποδομών μετά τον «Ιανό» και αυτή η γέφυρα στον «Daniel» άντεξε.
Γιατί το λέω αυτό; Διότι έχουμε μία δυνατότητα σήμερα να ξαναφτιάχνουμε τα έργα υποδομών καλύτερα από ό,τι στο παρελθόν. Γιατί εγώ καταλαβαίνω απόλυτα την απελπισία των πολιτών. Σου λέει: «μα τι γίνεται, κάθε φορά θα πνιγόμαστε;» και «δεν μπορείτε επιτέλους να τα φτιάξετε με τέτοιο τρόπο ώστε να αντέχουν;».
Μπορούμε να τα φτιάξουμε και να αντέχουν. Το ίδιο έγινε σε πολλά έργα της Θεσσαλίας, όχι όλα, θέλω να είμαι ειλικρινής, δεν λύσαμε το αντιπλημμυρικό πρόβλημα της Θεσσαλίας. Αν το είχαμε λύσει, μπορεί τα πράγματα να ήταν καλύτερα. Όπως και τα έργα τα οποία έγιναν στη Βόρεια Εύβοια είδατε ότι μετρίασαν τις επιπτώσεις μίας πρωτοφανούς κακοκαιρίας.
Πού θέλω να καταλήξω; Μπορούμε να φτιάχνουμε έργα υποδομών και πρέπει να τα φτιάχνουμε με άλλες προδιαγραφές, με μεγαλύτερη ταχύτητα, με κεντρικό σχεδιασμό. Γι’ αυτό και επιμένω ότι, στη Θεσσαλία ειδικά, θα πάρουμε ουσιαστικά την αρμοδιότητα από την Περιφέρεια, η οποία θα συμμετέχει σε αυτή την προσπάθεια, αλλά τον πρώτο λόγο θα τον έχει ένας ανεξάρτητος φορέας διαχείρισης υδάτων της Θεσσαλίας, ώστε να μπορούμε γρήγορα να δρομολογήσουμε τα απαραίτητα συμπληρωματικά αντιπλημμυρικά έργα, αλλά να δούμε και το πρόβλημα της άρδευσης του θεσσαλικού κάμπου, το οποίο σας θυμίζω ότι δεν είναι ένα πρόβλημα πρόσφατο.
Από την εκτροπή του Αχελώου, 30 χρόνια τώρα, συζητάμε για τέτοια μεγάλα έργα υποδομής. Και ήδη υπάρχει αυτή τη στιγμή στο πεδίο μια πολύ μεγάλη ολλανδική εταιρεία, η οποία ήδη μελετά τις επιπτώσεις σε όλη τη Θεσσαλία της πλημμύρας του «Daniel». Και ήδη καταλήγει σε κάποιες πρώτες εισηγήσεις για σημαντικά έργα τα οποία μπορούν να γίνουν. Εκεί πρέπει να κινηθούμε με προτεραιότητα.
Υπάρχουν έργα τα οποία μπορεί να πρέπει να γίνουν και μπορούν να γίνουν χθες, κυρίως πιο μικρά έργα στα ορεινά. Υπάρχουν μεγαλύτερα έργα τα οποία, προφανώς, χρειάζονται μεγαλύτερο χρόνο ωρίμανσης.
Η Ολλανδία, στην οποία αναφερόμαστε συχνά, μετά από μια καταστροφική πλημμύρα χρειάστηκε 10 χρόνια για να ολοκληρώσει τον αντιπλημμυρικό της σχεδιασμό. Εγώ δεν λέω ότι θα χρειαστούμε 10 χρόνια στη Θεσσαλία, θα τα κάνουμε πολύ πιο γρήγορα. Αλλά δεν πιστεύω να νομίζει κανείς ότι αυτά είναι έργα τα οποία μπορούν να γίνουν μέσα σε έναν μήνα ή σε έξι μήνες.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Κρατάω ότι στηρίζετε απόλυτα τον κ. Αγοραστό. Θα συνεχίσετε να τον στηρίζετε ακόμα και αν βρεθεί κατηγορούμενος από την Δικαιοσύνη γι’ αυτά τα θέματα;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Αυτό είναι ένα άλλο θέμα. Εγώ δεν θέλω να προκαταλάβω την έρευνα της Δικαιοσύνης. Γνωρίζετε την άποψή μας, πάντα, για τις περιπτώσεις εκείνες στελεχών που βρίσκονται αντιμέτωπα, πια, με στοιχειοθετημένες κατηγορίες από τη Δικαιοσύνη.
Αλλά το γεγονός ότι έχει ξεκινήσει μια έρευνα -και καλώς έχει ξεκινήσει- δεν είναι λόγος για εμάς να μην στηρίξουμε τον κ. Αγοραστό.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Θα επανέλθω σε αυτό που είπα «επιλεκτική ευαισθησία». Σε πολλούς φάνηκε υπερβολή το γεγονός ότι ήρατε την εμπιστοσύνη σας στον κ. Πατούλη, ή τουλάχιστον αποσύρθηκε αυτή η υποψηφιότητα, για έναν χορό. Και θέλω να ρωτήσω αν ήταν απλά ένας χορός ή αν υπήρχαν και άλλα θέματα, κ. Πρόεδρε, τα οποία σας οδήγησαν στο να επιλέξετε έναν άλλον υποψήφιο για την Περιφέρεια της Αττικής.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Είναι λίγο παλιά αυτή η συζήτηση και δεν θέλω να μπω στη λεπτομέρειά της. Ο κ. Πατούλης έκανε μια σοβαρή δουλειά στην Περιφέρεια, αλλά αυτή τη στιγμή υποψήφιός μας είναι ο κ. Χαρδαλιάς. Θέλω να κερδίσει την Περιφέρεια και πιστεύω ότι έχει τις δυνατότητες ενδεχομένως να τα καταφέρει να κερδίσει και από τον πρώτο γύρο, να φτάσει στο 43%.
Θέλω να θυμίσω, μιας και με ρωτάτε για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, ότι εμείς ήμασταν αυτοί που αλλάξαμε τον εκλογικό νόμο και δίνουμε πια τη δυνατότητα σε Δημάρχους, εφόσον φτάσουν στο υψηλό ποσοστό του 43%, να μπορούν να κερδίζουν από τον πρώτο γύρο αλλά να έχουν και ισχυρή πλειοψηφία στο Δημοτικό Συμβούλιο, έτσι ώστε να μπορούν να είναι και υπόλογοι απέναντι στους πολίτες. Να μην έχουν δηλαδή αυτή τη δικαιολογία, «μα κέρδισα αλλά δεν μπορώ να κυβερνήσω γιατί δεν έχω πλειοψηφία στο Δημοτικό Συμβούλιο».
*Αντώνης Σρόιτερ:* Δεν μου απαντάτε, πάντως, αν έφταιγε ο χορός και μόνο ο χορός ή αν έφταιγαν και άλλα πράγματα τα οποία οδήγησαν σε αυτή την απόφασή σας.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Νομίζω ότι σας απάντησα λέγοντάς σας ότι έχουμε μια υποψηφιότητα την οποία τελικά προκρίναμε ότι είναι η πιο κατάλληλη υποψηφιότητα για την πολύ σημαντική Περιφέρεια Αττικής.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Κύριε Πρόεδρε, ο κ. Μπέος δεν έχει την επίσημη στήριξη της Νέας Δημοκρατίας. Το ξεκαθαρίσατε κιόλας, ότι επίσημες στηρίξεις υπάρχουν στους τρεις μεγάλους Δήμους. Είδατε και εσείς, είδαμε όλοι το περιστατικό με το χαστούκι. Θέλω ένα σχόλιο από σας. Και θέλω να ρωτήσω, αν ήσασταν εσείς δημότης, θα ψηφίζατε έναν τέτοιο άνθρωπο ή όχι;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Καταδικάζω απερίφραστα οποιαδήποτε πράξη βίας, πόσω μάλλον αυτό το περιστατικό το οποίο περιγράψατε. Θέλω να επαναλάβω ότι ο κ. Μπέος δεν έχει την στήριξη της Νέας Δημοκρατίας. Θέλω να θυμίσω μάλιστα ότι στις προηγούμενες δημοτικές εκλογές εκλέχτηκε κόντρα στον υποψήφιο στον οποίο είχαμε δώσει μία διακριτική στήριξη.
Από εκεί και πέρα, είναι θέμα των δημοτών του Βόλου να επιλέξουν ποιος είναι ο πιο κατάλληλος Δήμαρχος. Γι’ αυτό και επαναλαμβάνω αυτό που σας είπα πριν, ότι δεν δώσαμε καμία άλλη στήριξη πέραν των τριών μεγάλων Δήμων και θα μείνουμε απ’ έξω από αυτές τις αναμετρήσεις με θρησκευτική ευλάβεια.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση, το ακούτε και εσείς όλο αυτό το διάστημα, για το περίφημο «rotation» στην κυβέρνηση. Συζητούσαμε πριν τις εκλογές και όταν σας ρώτησα «τι σημαίνει rotation;» μου είχατε πει ότι «κάποιοι κάθονται στον πάγκο, κάποιοι από τον πάγκο μπαίνουν να παίξουν στο γήπεδο».
Δεν συνέβη ακριβώς αυτό. Οι ίδιοι παίκτες της πεντάδας, για να το πούμε λίγο μπασκετικά, στην ουσία παραμένουν στο γήπεδο. Απλά άλλαξαν θέσεις. Και βρέθηκε ο πλέι μέικερ να παίζει σέντερ, ο σέντερ να παίζει πλέι μέικερ, ο σουτέρ της ομάδας να είναι κάτω από το καλάθι. Και κάπου εκεί σαν να χάθηκε λίγο η χημεία της ομάδας.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Δεν είναι ακριβώς έτσι. Καταρχάς, πολλοί Υπουργοί έκατσαν στον πάγκο. Και αυτό, τονίζω, δεν είναι τιμωρία για ένα στέλεχος, να μη συμμετέχει στο κυβερνητικό σχήμα. Είναι μία δυνατότητα να πάρουν ευκαιρίες και άλλοι συνάδελφοι, αλλά και συνάδελφοι βουλευτές ή Υπουργοί από το προηγούμενο Υπουργικό Συμβούλιο να δοκιμαστούν και σε άλλες θέσεις ευθύνης.
Σας είχα πει και προεκλογικά και το πιστεύω, ότι μια τετραετία είναι αρκετός χρόνος για να δείξει κάποιος ή κάποια τι μπορεί να προσφέρει σε ένα Υπουργείο και ότι μετά από αυτό το χρονικό διάστημα μπορεί να έρχεται ο καιρός για μια καινούργια πρόκληση.
Έχω να ζυγίσω ουσιαστικά δύο πράγματα: τη συνέχεια και τη σταθερότητα που μπορεί να σημαίνει η παραμονή κάποιου στελέχους σε ένα Υπουργείο πέραν της τετραετίας, και -θα έλεγα- τον συμβιβασμό με την καθημερινότητα, την έλλειψη, ενδεχομένως, μιας φρεσκάδας, νέων ιδεών που μπορεί κάποιος να φέρει στο τραπέζι.
Επέλεξα, λοιπόν, αυτές τις μετακινήσεις, σε συνδυασμό με πολλούς νέους ανθρώπους που μπήκαν στο Υπουργικό Συμβούλιο, σε πολλά επίπεδα. Ανάλογη κριτική μού ασκήθηκε γιατί το Υπουργικό Συμβούλιο ήταν πιο μεγάλο, αν και ουσιαστικά ήταν στο ίδιο μέγεθος με το προηγούμενο, απλά κανείς δεν μπήκε πρακτικά στον κόπο να…
*Αντώνης Σρόιτερ:* Δεν είναι τώρα, εμείς συζητώντας πριν τις εκλογές του 2019, μου είχατε πει ότι δεν πιστεύετε στα μεγάλα κυβερνητικά σχήματα. Θέλετε, το είχατε πει, θέλετε ολιγομελείς κυβερνήσεις.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Αυτό ήταν πριν το 2019, μετά όμως, το 2023, σας είπα…
*Αντώνης Σρόιτερ:* Πριν το 2019 και ερχόμαστε τώρα και έχετε φτιάξει ιστορικά το μεγαλύτερο κυβερνητικό σχήμα που έχει υπάρξει από τη μεταπολίτευση, έτσι;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Αλλά τελικά τα Υπουργεία και τα κυβερνητικά σχήματα κρίνονται με την απόδοσή τους και με το κατά πόσον μπορούν να λύνουν τα προβλήματα των πολιτών και να υλοποιούν τις πολιτικές μας.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Δεν είναι χαώδες ένα Υπουργικό Συμβούλιο 60-65 ανθρώπων;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Όχι, καθόλου, το αντίθετο θα σας έλεγα. Το επιτελικό κράτος, για το οποίο μας έχει ασκηθεί πολύ μεγάλη κριτική, είναι αυτό το οποίο μπορεί να αναθέτει συγκεκριμένες αποστολές σε συγκεκριμένους ανθρώπους, Υπουργούς και στη συνέχεια σε Υφυπουργούς.
Και νομίζω ότι αν ρωτήσετε και τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου θα σας πουν ότι έχουμε πολύ ξεκάθαρο οδικό χάρτη, θυμάστε τους γαλάζιους φακέλους, για το τι πρέπει να υλοποιήσουν. Και ναι, έκρινα ότι χρειαζόμαστε και έναν πιο αυξημένο αριθμό Υφυπουργών, για να μπορώ ακριβώς να έχω λογοδοσία για συγκεκριμένα πεδία πολιτικής και να γνωρίζω τελικά ποιος είναι ο υπεύθυνος, ο οποίος υπεύθυνος γνωρίζει τι πρέπει να κάνει. Ακούω πάντα τις απόψεις των Υπουργών, προσαρμόζουμε τα σχέδιά μας, στο Υπουργικό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου θα εγκρίνουμε τον αναθεωρημένο κυβερνητικό σχεδιασμό για το 2024 και έτσι θα πορευτούμε.
Είναι ένα σχήμα το οποίο, παρότι του ασκήθηκε μεγάλη κριτική, δοκιμάστηκε, θεωρώ ότι πέτυχε. Γιατί λέω ότι πέτυχε; Εκ των πραγμάτων επιβραβεύθηκε η προηγούμενη κυβερνητική μας θητεία, αυτό δεν νομίζω ότι μπορεί κάποιος να το αμφισβητήσει. Αλλά δεν λέω ότι είναι ένα σχήμα το οποίο δεν επιδέχεται βελτιώσεων και αυτές προσπαθούμε πάντα να κάνουμε.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Ο Μητσοτάκης το 2019, λοιπόν, έλεγε, «δεν πιστεύω στα μεγάλα σχήματα γιατί αυτά έχουν συνήθως πολιτικούς λόγους που δημιουργούνται, έχουν και στόχο να βολέψουν πολλούς».
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Ναι, τώρα πρέπει να σας πω ότι πιστεύω σε ένα σχήμα το οποίο είναι λειτουργικό. Κι αν το σχήμα είχε πολιτικούς λόγους θα βλέπατε ένα κυβερνητικό σχήμα μόνο με βουλευτές. Το γεγονός ότι έχω πολλά εξωκοινοβουλευτικά στελέχη, ότι αναβάθμισα Γενικούς Γραμματείς, παραδείγματος χάρη, σε Υφυπουργούς, είναι η καλύτερη απόδειξη ότι αντιλαμβάνομαι την πολιτική όχι μόνο μέσα από τη διαδικασία της άμεσης εκλογής από το λαό -της δυνατότητας, δηλαδή, ενός κοινοβουλευτικού στελέχους να αναλάβει κυβερνητική θέση-, αλλά θέλω να δίνω πολλές ευκαιρίες και σε ανθρώπους οι οποίοι μπαίνουν στην πολιτική χωρίς κατ’ ανάγκη να διασχίσουν αυτό το δρόμο, είτε γιατί δεν μπορούν, δεν το θέλουν, δεν τους ταιριάζει, όμως έχουν πολλά να προσφέρουν στην πολιτική.
Άρα, θα σας έλεγα ότι σίγουρα δεν έχω πολιτικό όφελος με το να βάλω ένα στέλεχος το οποίο μπορεί να είναι άγνωστο στο ευρύ κοινό σε μία θέση Υφυπουργού. Θα σας έλεγα ότι μάλλον γκρίνια τρώω, γιατί κάποιοι μπορεί να θεωρούν ότι σε αυτή τη θέση έπρεπε να είναι ένας βουλευτής. Το κάνω, όμως, γιατί θεωρώ ότι είναι το κατάλληλο πρόσωπο στην κατάλληλη θέση.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Αλλάζουμε θέμα. Σήμερα κατατίθεται το προσχέδιο του Προϋπολογισμού, τα νούμερά του είναι γνωστά, να μην μπούμε στη διαδικασία να τα αναλύσουμε, αν θέλετε, ένα προς ένα. Υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση για το θέμα της ακρίβειας, το ακούτε κι εσείς, το βλέπετε γύρω σας. Το φάρμακο ή αν θέλετε το βοήθημα για την ακρίβεια ήταν το «Market Pass», σήμερα πληρώνεται και η τελευταία δόση. Η ακρίβεια παραμένει, κ. Πρόεδρε. Ειδικά στα τρόφιμα παραμένει και εκτός ελέγχου. Το «Market Pass» φεύγει.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Καταρχάς να συμφωνήσω μαζί σας ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζει σήμερα η μέση ελληνική οικογένεια είναι το πρόβλημα της ακρίβειας. Δικαιολογημένα αυτό εμφανίζεται και στις μετρήσεις, αλλά αρκεί μια βόλτα στο σούπερ μάρκετ για να καταλάβει κανείς ότι τα πράγματα είναι δύσκολα.
Έχω μιλήσει πολλές φορές για το θέμα αυτό και έχω πει ότι υπάρχουν δύο προσεγγίσεις για το θέμα της ακρίβειας: η μία είναι η προσέγγιση των προσωρινών μέτρων στήριξης, όπως το «Market Pass», που δίνουν μια ανακούφιση στο πρόβλημα αλλά δεν το λύνουν. Και η δεύτερη, πιο δομική λύση, έχει να κάνει με τις μόνιμες αυξήσεις των μισθών και του διαθέσιμου εισοδήματος, αλλά και με τα μέτρα σωστής λειτουργίας της αγοράς -παρεμβάσεις οι οποίες θα είναι εδώ και όταν η ακρίβεια θα υποχωρήσει.
Εξακολουθώ να πιστεύω, παρά τις μεγάλες αυξήσεις, ότι πλησιάζουμε πια στην αρχή του τέλους αυτού του κύκλου της μεγάλης ακρίβειας. Το δείχνουν και τα στοιχεία του πληθωρισμού, τα οποία αποκλιμακώνονται, όμως τα πράγματα είναι ακόμα δύσκολα, θα το επαναλάβω. «Market Pass», λοιπόν, το οποίο πληρώνουμε σήμερα, είναι 220 εκατομμύρια μέχρι και τον Οκτώβριο, μία πολύ σημαντική βοήθεια την οποία έχουμε δώσει. Έχετε δίκιο να λέτε ότι αυτή τη στιγμή στον προγραμματισμό μας είναι να μην συνεχίσει το «Market Pass», παρά μόνο για τις περιοχές της Θεσσαλίας αλλά και του Έβρου.
Υπάρχουν όμως άλλα μέτρα όπως, παραδείγματος χάρη, η έκτακτη στήριξη την οποία θα δώσουμε σε έναν μεγάλο αριθμό συνταξιούχων τα Χριστούγεννα, η αύξηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, αλλά, το πιο σημαντικό, οι μόνιμες αυξήσεις των μισθών και των συντάξεων από 1/1/24.
Διότι πρέπει να θυμάστε ότι στον Προϋπολογισμό, μπαίνει πια και στο επίσημο χαρτί του Προϋπολογισμού του κράτους αυτό που έχει ήδη ψηφιστεί: σημαντικές αυξήσεις για τους δημοσίους υπαλλήλους, μία ακόμη αύξηση για τους συνταξιούχους που θα ξεπεράσει το 3%, μία ακόμη αύξηση -που δεν είμαι σε θέση να σας πω από τώρα γιατί θα με ρωτήσετε πόση θα είναι- στον κατώτατο μισθό, η οποία θα έρθει την 1η Απριλίου. Και βέβαια, θέλω να προσθέσετε σε αυτά, τα ζητήματα της σωστής λειτουργίας της αγοράς. Εκεί έχετε δει ότι δεν διστάσαμε να τα βάλουμε με μεγάλους. Να επιβάλουμε πολύ βαριά πρόστιμα σε μεγάλες εταιρείες…
*Αντώνης Σρόιτερ:* Πληρώθηκαν τα πρόστιμα;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Βεβαίως και πληρώθηκαν. Και μάλιστα επειδή υπάρχει, ξέρετε, και μια ρύθμιση η οποία προβλέπει ότι αν πληρωθεί το πρόστιμο γρήγορα μπορεί να μειωθεί και λίγο, ενώ αντίθετα εάν υπάρξει δικαστική διεκδίκηση τότε αυτό μπορεί να μεγαλώσει, νομίζω ότι πολλές εταιρίες -και σωστά- επέλεξαν να πληρώσουν το πρόστιμο, αναγνωρίζοντας με αυτόν τον τρόπο ότι καλώς επιβλήθηκε. Είδατε ότι μπήκαν πρόστιμα για πλασματικές εκπτώσεις, είδατε ότι μπήκαν πρόστιμα για όχι σωστό προσδιορισμό του μεικτού κέρδους.
Δεν είναι εύκολη, ξέρετε, αυτή η άσκηση του ελέγχου της αγοράς. Και θα σας έλεγα ότι, για έναν φιλελεύθερο πολιτικό, είναι κάτι το οποίο οφείλει να κάνει ώστε να μην είναι ο κανόνας, αλλά σίγουρα πρέπει να είναι επιβεβλημένη πολιτική όταν αισθανόμαστε ότι μέσα στη γενικότερη αναμπουμπούλα μιας ακρίβειας η οποία είναι εισαγόμενη, κάποιες επιχειρήσεις αυξάνουν αδικαιολόγητα τις τιμές τους.
Γι’ αυτό και ζητάμε από τις επιχειρήσεις να μας εξηγήσουν γιατί, παραδείγματος χάρη, μπορεί να αυξήθηκε το κόστος αυτού του τετραδίου, εάν όλες οι πρώτες ύλες που έχουν να κάνουν με το συγκεκριμένο τετράδιο μπορεί να δείχνουν τους τελευταίους μήνες ότι μειώθηκαν οι τιμές.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Βεβαίως όταν «τραβάει κανείς τη γραμμή», το αν μία επιχείρηση αυξάνει το περιθώριο κέρδους ή αν μία επιχείρηση πηγαίνει καλύτερα από ό,τι πήγαινε στην προηγούμενη χρονιά, φαίνεται από τα οικονομικά της αποτελέσματα και πρέπει να σας πω ότι στη συντριπτική πλειοψηφία των μεγάλων επιχειρήσεων και στο λιανεμπόριο και στα τρόφιμα, τα οικονομικά αποτελέσματα είναι απείρως καλύτερα από ό,τι ήταν πέρυσι.
Κι επειδή δεν αλλάξαμε χώρα, ούτε πλουτίσαμε ξαφνικά, οπότε να πηγαίνουμε εμείς περισσότερο στο σούπερ μάρκετ ή να καταναλώνουμε περισσότερο, κάτι συμβαίνει εδώ πέρα. Για να έχουμε υπερκέρδη ή να έχουμε μεγαλύτερα κέρδη, για να μην πω τη λέξη «υπερκέρδη», σημαίνει ότι κάπως πρέπει να έχουν αυξηθεί και τα περιθώρια του κέρδους, έτσι;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Δεν ξέρω αν είναι απείρως καλύτερα, αλλά ξέρω ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν συγκεκριμένες προβλέψεις για τα περιθώρια κέρδους. Αυτές οι προβλέψεις πρέπει να τηρούνται, είναι ένας κοπιαστικός και συνεχής έλεγχος αυτός τον οποίο κάνουμε και θα εξακολουθώ να τον κάνω, να τον κάνουμε ως κυβέρνηση.
Και πρέπει να γνωρίζουν όλες και όλοι ότι δεν υπάρχουν επιχειρήσεις οι οποίες να είναι ασφαλείς από τον κρατικό έλεγχο επειδή μπορεί να είναι πολύ μεγάλες ή να αισθάνονται ότι έχουν πολλά χρήματα να μοιράσουν σε διαφήμιση. Το αποδείξαμε αυτό.
Ξέρετε, αυτό το νήμα το οποίο ενώνει τις πολιτικές μας και στο οποίο αν έπρεπε να βάλω έναν τίτλο είναι «νομιμότητα παντού», επεκτείνεται και σε πολλές άλλες δράσεις μας.
Δεν πίστευαν πολλοί -το είχαμε κουβεντιάσει και προεκλογικά- ότι θα βάλουμε τάξη στο μπάχαλο της Μυκόνου και ότι θα ξεκινήσουμε με τους μεγάλους, όχι με τους μικρούς. Το κάναμε, όμως. Επιχειρήσεις δεν λειτούργησαν φέτος και αν δεν προσαρμοστούν με τη νομοθεσία δεν θα λειτουργήσουν και του χρόνου. Επιμένω πάρα πολύ σε αυτήν την πολιτική της «νομιμότητας παντού», διότι είναι ο μόνος τρόπος να πείσουμε τους πολίτες ότι δεν υπάρχουν έξυπνοι και κορόιδα.
Το ίδιο ισχύει για τη φοροδιαφυγή, όπου έχουμε μία πολύ αναλυτική και καλά δουλεμένη στρατηγική για το πώς θα την περιορίσουμε. Προσέξτε, δεν λέω ποτέ θα την μηδενίσουμε, διότι καμία χώρα δεν έχει μηδενίσει τη φοροδιαφυγή.
Αλλά γνωρίζουμε πια, με μεγάλους βαθμούς σιγουριάς, πού βρίσκονται οι εστίες φοροδιαφυγής και τι πρέπει να κάνουμε για να τις εντοπίσουμε και να ζητήσουμε από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να κάνουν το προφανές: να πληρώσουν το φόρο που τους αναλογεί για τα κέρδη τα οποία παράγουν.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Υπάρχει μια αίσθηση ότι η πραγματικότητα και η καθημερινότητα με τα macro, αν θέλετε, της οικονομίας, αυτή τη στιγμή έχουν μια τεράστια απόσταση. Μου είπατε στην αρχή για την επενδυτική βαθμίδα, για τα αποτελέσματα της οικονομίας, για το πλεόνασμα, για τις ξένες αναλύσεις, αν θέλετε, και τις αναλύσεις των εκτιμητών. Από την άλλη, ενώ υπάρχει αυτό το πλαίσιο, δεν έχουμε χρήματα πρακτικά ή δεν περισσεύουν ή επιλέγουμε να μην περισσέψουν χρήματα για το «Market Pass». Υπάρχει, θέλω να πω, μία μεγάλη απόσταση από αυτό το οποίο βλέπουμε ως μακροοικονομία να καλυτερεύει, με την πραγματικότητα και την τσέπη του πολίτη, έτσι;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Εάν δεν είχαμε τις καλές επιδόσεις, τις οποίες αυτή η οικονομική πολιτική ουσιαστικά δρομολόγησε, δεν θα είχαμε τη δυνατότητα να κάνουμε όλα όσα κάναμε τα τελευταία χρόνια -ξεκινώντας από τον κορονοϊό- και να στηρίξουμε με αυτόν τον τρόπο την ελληνική κοινωνία. Και να έχουμε σήμερα ρυθμούς ανάπτυξης πολύ μεγαλύτερους από τους ρυθμούς της Ευρώπης. Υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος.
Καταρχάς αυτό που λέτε είναι σωστό. Πράγματι υπάρχει μία αίσθηση στον κόσμο ότι «όλα αυτά τα οποία μας λέτε, περισπούδαστοι οικονομολόγοι και αναλυτές, δεν επηρεάζουν τελικά τη δική μου καθημερινότητα διότι…»
*Αντώνης Σρόιτερ:* Δεν τρώγονται.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Διότι ο πολίτης βλέπει αυτή τη στιγμή τον ελέφαντα στο δωμάτιο και, όπως σας είπα, ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι η ακρίβεια. Όμως, να αντιπαραθέσω κάποια επιχειρήματα, γιατί το αποτύπωμα της ανάπτυξης είναι σημαντικό σε όλα τα επίπεδα και για την καταπολέμηση της ακρίβειας.
Οι μέσοι μισθοί σήμερα στον ιδιωτικό τομέα αυξάνονται. Γιατί αυξάνονται; Διότι γίνονται παραπάνω επενδύσεις, μειώνεται η ανεργία, υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για εργαζόμενους και αυτό οδηγεί και στην αύξηση, τελικά, των μισθών και στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό σημαίνει περισσότερα χρήματα τελικά για το νοικοκυριό, για τον μέσο εργαζόμενο.
Οι πολιτικές μείωσης των φόρων τις οποίες δρομολογήσαμε όλη την προηγούμενη τετραετία δημιούργησαν ένα απόθεμα διαθέσιμου εισοδήματος, το οποίο φαίνεται και στις καταθέσεις των Ελλήνων πολιτών, το οποίο είναι ένα «μαξιλάρι» ασφάλειας.
Προσέξτε, δεν αφορά όλους. Υπάρχουν συμπολίτες μας σήμερα οι οποίοι πραγματικά τα βγάζουν πέρα πολύ δύσκολα. Κι εγώ δεσμεύομαι ότι θα ξύσω τον πάτο του βαρελιού ώστε αυτοί οι συμπολίτες μας που όντως δεν έχουν κανένα απόθεμα και καμία άλλη δυνατότητα στήριξης, να μπορέσω να κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου, βλέποντας και την εξέλιξη του Προϋπολογισμού έως το τέλος του χρόνου, για να δω αν μπορούμε να κάνουμε κάτι παραπάνω να τους βοηθήσουμε.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Μάλιστα. Να έρθω στην αντιπολίτευση, κ. Πρόεδρε. Έχετε έναν νέο πολιτικό αντίπαλο πλέον, αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έναν νέο άνθρωπο, άφθαρτο θα έλεγα πολιτικά, ο οποίος κόντρα στις προβλέψεις τις εσωκομματικές κέρδισε τις εκλογές, έγινε ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ, με κύριο σύνθημα «εγώ είμαι αυτός που μπορεί να κερδίσει τον Μητσοτάκη».
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Καταρχάς να ευχηθώ καλή επιτυχία στον νέο αρχηγό της αντιπολίτευσης. Είναι σημαντικό νομίζω και για τον ΣΥΡΙΖΑ ότι το κεφάλαιο αυτό έκλεισε. Είναι ένας νέος άνθρωπος, προσωπικά μου είναι συμπαθής, έτυχε να τον γνωρίζω και από το παρελθόν. Μεταξύ μας δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα κατέληγε στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αυτό είναι μία άλλη συζήτηση. Τον σέβομαι και τον τιμώ ως πολιτειακό παράγοντα, διότι εκλέχτηκε με δημοκρατικές διαδικασίες.
Θα έκανα κάποιες πρώτες επισημάνσεις αμιγώς πολιτικού χαρακτήρα. Η πρώτη έχει να κάνει με το γεγονός ότι, μέχρι στιγμής δεν έχω ακούσει -και δεν νομίζω ότι είμαι ο μόνος που το λέει- ουσιαστικό, τεκμηριωμένο πολιτικό λόγο. Αλλά να του δώσω χρόνο, είναι νέος ακόμα. Πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα μπορούμε να κάνουμε μια πολιτική αντιπαράθεση, γιατί μέχρι στιγμής ειλικρινά δυσκολεύομαι. Διότι δεν μπορώ να κάνω αντιπαράθεση με το κενό, πρέπει να έχω πολιτική επιχειρηματολογία. Πιστεύω, όμως, ότι αυτό συν τω χρόνω θα έρθει.
Το δεύτερο σημείο είναι ότι αυτό δεν θα έρθει, όμως, στη Βουλή, διότι δεν είναι βουλευτής. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα, πρέπει να σας πω, για μια κοινοβουλευτική δημοκρατία. Διότι δεν έχουμε τη δυνατότητα να διασταυρώσουμε τα ξίφη μας στον φυσικό χώρο πολιτικής αντιπαράθεσης, που σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία…
*Αντώνης Σρόιτερ:* Συνέβη και με τον κ. Ανδρουλάκη αυτό.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Αυτό όμως είναι πάλι μια απόφαση την οποία πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ, σίγουρα όμως θα δημιουργήσει μια δυσκολία στο να βγάλουν οι πολίτες κάποια συμπεράσματα από τη σύγκριση που πάντα προκύπτει μέσα από αυτή την κοινοβουλευτική διαδικασία.
Το μεγαλύτερο όμως θέμα είναι άλλο για εμένα, δεν είναι τόσο τα δύο πρώτα. Είναι: πόσο νέος είναι τελικά ο κ. Κασσελάκης όταν έχει υπαρχηγούς τον κ. Παππά και τον κ. Πολάκη. Εκεί υπάρχει ένα μείζον ζήτημα, αν τελικά αυτό το οποίο παρουσιάζεται ως νέο δεν είναι τίποτα άλλο από μια νέα βιτρίνα η οποία ανακυκλώνει τα πιο παλιά, τα πιο φθαρμένα υλικά, τα οποία καταδικάστηκαν με εκκωφαντικό τρόπο στις διπλές εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου.
Εκεί, μέχρι στιγμής, τα δείγματα γραφής σίγουρα δεν είναι δείγματα γραφής μιας ουσιαστικής ανανέωσης. Πέραν της εικόνας, αμα σκαλίσει κανείς λίγο πιο βαθιά βλέπει τα πιο προβληματικά πρόσωπα, τον κ. Παππά του 13-0, τον κ. Πολάκη, δεν χρειάζεται νομίζω να πω πολλά εγώ, οι πολίτες έχουν σχηματίσει την άποψή τους. Αυτοί φαίνεται να κάνουν κουμάντο αυτή τη στιγμή στον ΣΥΡΙΖΑ. Άρα, το επιχείρημα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αλλάζει προς κάτι καινούργιο, μοντέρνο, πάντως δεν υπηρετείται με τέτοιες επιλογές.
*Αντώνης Σρόιτερ:* «Μιλάω καλύτερα αγγλικά από τον Μητσοτάκη», «έχω μεγαλύτερη εργασιακή εμπειρία στις αγορές από τον Μητσοτάκη», «καλύτερες σπουδές και πιο φρέσκες ιδέες».
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Να τα δούμε στην πράξη όλα αυτά. Κοιτάξτε, εγώ είμαι πάντα ένας άνθρωπος πολύ μετρημένος. Ένα πράγμα που δεν με χαρακτηρίζει είναι, πιστεύω, η αλαζονεία. Είμαι 20 χρόνια πολιτικός με το βιογραφικό το οποίο οι πολίτες γνωρίζουν. Είμαι 4,5 χρόνια Πρωθυπουργός, έχω πετύχει την επανεκλογή μου με ένα πολύ υψηλό ποσοστό. Θα έλεγα, πέτυχα κάτι το οποίο δεν έχουν πετύχει άλλοι Πρωθυπουργοί, να αυξήσουν το ποσοστό τους από εκλογή σε εκλογή. Από εκεί και πέρα, πρέπει να σας πω ότι για τις εθνικές εκλογές έχουμε πολύ καιρό ακόμα, έχουμε τέσσερα χρόνια.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Αν τις κάνετε σε τέσσερα χρόνια.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Θα σας ξαναπώ αυτό το οποίο είχα πει και το 2019 και δεν με πιστέψατε, ότι εκλογές στο τέλος της τετραετίας…
*Αντώνης Σρόιτερ:* Γιατί σε κανένα τρίμηνο θα αρχίσουμε να μιλάμε για τις πρόωρες εκλογές τώρα, ξέρετε.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Αλλά πριν τις εθνικές εκλογές, έχουμε καταρχάς εκλογές σε μια εβδομάδα, άρα θα είναι ένα πρώτο crash test. Θα έχουμε ευρωεκλογές τον Μάιο, θα έχουμε την ευκαιρία όλοι να βγάζουμε… Αλλά, ξέρετε, οι εκλογές δεν κερδίζονται με διακηρύξεις.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Επειδή το είπατε όμως, και χρησιμοποιήθηκε πολύ και στην εσωκομματική μάχη στον ΣΥΡΙΖΑ, η γνωριμία Κασσελάκη – Μητσοτάκη, η συνεργασία ίσως, και το πόσο υποστηρικτής ή όχι του Μητσοτάκη ήταν ο Κασσελάκης. Δώστε μου δυο λόγια να καταλάβω, τι ήταν αυτή η γνωριμία;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Καμία συνεργασία δεν υπήρξε, το είπε εξάλλου και ο ίδιος. Υπήρξε μια κοινωνική γνωριμία στο παρελθόν, όταν ήμουν ακόμα βουλευτής και ο ίδιος ήταν νεαρός εργαζόμενος, αν θυμάμαι καλά, στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μέχρι εκεί πήγε η γνωριμία μας.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Δεν ήταν υποστηρικτής ή συνεργάτης…
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Τώρα, αν υπήρξε υποστηρικτής μου δεν το ξέρω. Συνεργάτης σίγουρα δεν ήταν πάντως.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Αυτό ολοκληρώθηκε εκεί, λοιπόν, και δεν υπάρχει κάτι παραπάνω να πούμε σε όλο αυτό. Η πρώτη σας επικοινωνία ήταν τηλεφωνική. Πώς ήταν αυτή η επικοινωνία;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Σύντομη. Από εκεί και πέρα…
*Αντώνης Σρόιτερ:* Θα συναντηθείτε;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Όπως του είπα, βεβαίως, είμαι στην διάθεση του. Νομίζω ότι είναι απολύτως λογικό να υπάρχουν συναντήσεις μεταξύ των πολιτικών αρχηγών, πόσω μάλλον όταν εκλέγεται ένας καινούργιος αρχηγός. Είμαι πάντα στη διάθεση του να συναντηθούμε, να μιλήσουμε. Ελπίζω να μη χρειαστεί να περιμένω όσο περιμένω ακόμα με τον κ. Ανδρουλάκη.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Να κλείσω με τα ελληνοτουρκικά, κ. Πρόεδρε. Έγινε αυτή η συνάντηση με τον Erdoğan. Θέλω να ρωτήσω αν πραγματικά σε αυτή την συνάντηση, έχοντας απέναντι σας τον κ. Erdoğan, αισθανθήκατε και εισπράξατε ότι υπάρχει ένα διαφορετικό κλίμα. Υπάρχει η αίσθηση ότι κάτι έχει αλλάξει, υπάρχει και η άποψη που λέει ότι όλο αυτό γίνεται για να πάρουν οι Τούρκοι αυτό που θέλουν στα εξοπλιστικά και μετά θα έχουμε τα ίδια.
Είδατε απέναντι σας έναν άνθρωπο διαφορετικό από ό,τι είχατε δει; Και μιλάω για έναν άνθρωπο ο οποίος μέχρι πριν από λίγο έλεγε «Μητσοτάκης γιοκ. Δεν θέλω να τον ξαναδώ στα μάτια μου».
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος, μετά από δύο συναντήσεις που είχαμε με τον κ. Erdoğan μετά τις εκλογές της Τουρκίας και της Ελλάδας, ότι μπορούμε πια να είμαστε πιο θετικά διακείμενοι στις προοπτικές των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Πιστεύω ότι και η Τουρκία έχει αντιληφθεί ότι είναι προς όφελος της να μην κόψει τις γέφυρες με την Ευρώπη αλλά σε ένα βαθμό και με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο της Ελλάδας στη διαμόρφωση των σχέσεων με την Ευρώπη, πιστεύω ότι και σε ένα βαθμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς η σχέση Ηνωμένων Πολιτειών – Ελλάδας είναι γεωστρατηγική.
Αλλά, πέραν αυτών, πιστεύω ότι και οι δύο καταλαβαίνουμε ότι είναι μία ευκαιρία να αφήσουμε στην άκρη εντάσεις του παρελθόντος, να αφήσουμε στην άκρη αυτή την ακραία ρητορική και να βρούμε έναν τρόπο συμπόρευσης.
Και αν δεν μπορούμε να επιλύσουμε τη μία μεγάλη μας διαφορά άμεσα, που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ δηλαδή, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, να μην είμαστε στα πρόθυρα ενός θερμού επεισοδίου.
Έχουμε πολλά θέματα τα οποία συγκροτούν τη λεγόμενη θετική ατζέντα, τα οποία μπορούμε να δρομολογήσουμε. Έχουμε σημαντικά περιθώρια να δουλέψουμε μαζί στο ζήτημα της μετανάστευσης. Η Ελλάδα, όπως είχα την ευκαιρία να επαναλάβω και στη Μάλτα, είναι κάθετη στην υλοποίηση μιας αυστηρής αλλά δίκαιης μεταναστευτικής πολιτικής, η οποία έχει στο επίκεντρό της ότι δεν θα καθορίσουν οι διακινητές ποιος θα μπαίνει στην Ελλάδα και ποιος θα μπαίνει στην Ευρώπη. Εμείς θα είμαστε αυτοί που θα ελέγχουμε τελικά ποιος μπαίνει στα σύνορά μας.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Σε προσωπικό επίπεδο, μετά από όλα όσα είχαν ειπωθεί;
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Κοιτάξτε, εγώ ήμουν πάντα σταθερός, εγώ την ίδια θέση είχα από το 19’ μέχρι σήμερα. Πρέπει να σας πω ότι η συνάντηση ήταν καλή και σε επίπεδο προσωπικής χημείας.
Αλλά δεν είμαι αιθεροβάμων, δεν είμαι αφελής. Έχω δει και στο παρελθόν μεταλλάξεις από την τουρκική ηγεσία. Πιστεύω και εύχομαι ότι αυτή τη φορά δεν θα τις δούμε. Μέχρι στιγμής οφείλω να αναγνωρίσω ότι αυτά τα οποία έχουμε συμφωνήσει, δηλαδή τα αυτονόητα, τη μείωση της έντασης, θα έλεγα, τον μηδενισμό υπερπτήσεων, φαινόμενα τα οποία δεν μπορούσαν ποτέ να είναι αποδεκτά από εμάς. Αυτά τα έχουμε δει και για κάποιους μήνες τώρα -όχι για κάποιες εβδομάδες- συνεχίζονται.
Έχουμε ένα σημαντικό γεγονός μπροστά μας, το οποίο είναι το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη. Πιστεύω ότι είναι προς όφελος και των δύο χωρών να μπούμε στην τελική ευθεία προετοιμασίας αυτού του Ανώτατου Συμβουλίου διατηρώντας το καλό κλίμα το οποίο έχει οικοδομηθεί και το οποίο τελικά πιστεύω ότι είναι το κλίμα το οποίο θέλουν, ξέρετε, οι πολίτες και των δύο λαών.
Θυμάστε ότι και πέρυσι, όταν τα πράγματα ήταν δύσκολα, πήγα στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών και είπα ευθέως στους Τούρκους πολίτες ότι «δεν είμαστε ο εχθρός σας, δεν έχουμε επεκτατικές βλέψεις απέναντι στην Τουρκία, μην μας βλέπετε σαν απειλή». Και χαίρομαι που, έστω και καθυστερημένα, φαίνεται να πρυτανεύει η λογική.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Κύριε Πρόεδρε, να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ.
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Εγώ σας ευχαριστώ, κ. Σρόιτερ.
*Αντώνης Σρόιτερ:* Να είστε καλά.
