Η αυξανόμενη ένταση στη Μέση Ανατολή, με τη σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν και την εμπλοκή των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη γενικότερη γεωπολιτική αστάθεια, αναζωπυρώνουν τα ερωτήματα για την ετοιμότητα της Ελλάδας σε περίπτωση πολέμου. Ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα είναι το εξής: Υπάρχουν λειτουργικά καταφύγια πολέμου στην Ελλάδα και γνωρίζουμε πού βρίσκονται; Άγνωστα και ξεχασμένα τα περισσότερα καταφύγια
Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα διαθέτει χιλιάδες καταφύγια, κυρίως στην Αθήνα, οι περισσότεροι πολίτες αγνοούν την ύπαρξή τους ή την ακριβή τοποθεσία τους. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο η έλλειψη υποδομών, αλλά κυρίως η έλλειψη πληροφόρησης και εκπαίδευσης του πληθυσμού.
Ο συγγραφέας και ερευνητής Κωνσταντίνος Κυρίμης, γνωστός από τη μελέτη του «Τα καταφύγια της Αττικής», μίλησε στο ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά 90.1, επισημαίνοντας πως:
«Τα περισσότερα καταφύγια δεν είναι γνωστά ούτε στους ίδιους τους ενοίκους των κτηρίων όπου βρίσκονται. Οι περισσότεροι δεν έχουν μπει ποτέ. Σε κάποιες περιπτώσεις μόνο ο διαχειριστής γνωρίζει την ύπαρξή τους».
Η παρανόηση με την εφαρμογή του gov.gr
Τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται σύγχυση μεταξύ των πολιτών, καθώς αρκετοί μπερδεύουν τα πολεμικά καταφύγια με την εφαρμογή του gov.gr, η οποία απλώς υποδεικνύει σημεία συγκέντρωσης του πληθυσμού σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης – πλατείες, αθλητικά κέντρα, δημοτικά κτήρια – και όχι καταφύγια με αντιεκρηκτική ή αντιπυρηνική προστασία.
Ο Κυρίμης σχολίασε χαρακτηριστικά:
«Η εφαρμογή μου εμφάνισε μια κοντινή πλατεία στη γειτονιά μου. Πρόκειται για έναν ανοιχτό χώρο, απολύτως ακατάλληλο και πιθανώς πιο επικίνδυνο σε περίπτωση πολεμικής επίθεσης».
Ιστορικά στοιχεία: Από τον Μεταξά μέχρι σήμερα
- Το 1940, η φτωχή Ελλάδα είχε ήδη 12.000 καταφύγια μόνο στην Αθήνα.
- Τα τελευταία καταφύγια κατασκευάστηκαν το 1956, στο πλαίσιο νόμου της περιόδου Μεταξά που απαιτούσε από κάθε νέο κτήριο να διαθέτει καταφύγιο.
- Ο νόμος καταργήθηκε το ίδιο έτος, με αποτέλεσμα να παγώσει η δημιουργία νέων υποδομών.
Η σημασία της αραίωσης και της εκπαίδευσης
Ο ερευνητής υπογράμμισε πως ο πολεμικός σχεδιασμός δεν βασίζεται αποκλειστικά στα καταφύγια:
«Το πρώτο βήμα είναι η αραίωση του πληθυσμού – δηλαδή απομακρύνονται όσοι δεν είναι απολύτως απαραίτητοι από τις ζώνες κινδύνου. Επίσης, η ύπαρξη καταφυγίου δεν αρκεί αν δεν υπάρχει εκπαίδευση».
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το μετρό, το οποίο πολλοί θεωρούν ασφαλές λόγω του υπόγειου χαρακτήρα του:
«Όποιος έχει μπει στο μετρό ώρα αιχμής εν καιρώ ειρήνης, αντιλαμβάνεται γιατί δεν είναι ιδανικό καταφύγιο σε καιρό πολέμου. Η συμφόρηση, η έλλειψη σχεδίου διαφυγής και ο πανικός το καθιστούν επικίνδυνο».
Από υπόγεια πολυκατοικιών μέχρι καταφύγια 1.300 ατόμων
Τα καταφύγια στην Αττική ποικίλλουν σε μέγεθος:
- Από ιδιωτικά υπόγεια για 10-20 άτομα σε παλιές πολυκατοικίες του ’30,
- Μέχρι μεγάλα δημόσια καταφύγια όπως εκείνο στον λόφο Αρδηττού, που διαθέτει χωρητικότητα άνω των 1.300 ατόμων.
Συμπεράσματα
- Η Ελλάδα διαθέτει πλήθος καταφυγίων, αλλά η πλειονότητα παραμένει αναξιοποίητη ή εγκαταλελειμμένη.
- Δεν υπάρχει επίσημος χάρτης ή βάση δεδομένων για τους πολίτες.
- Η πολιτική προστασία απαιτεί επανεκκίνηση και εκσυγχρονισμό, όχι μόνο σε επίπεδο υποδομών αλλά και σε επίπεδο ενημέρωσης και εκπαίδευσης του κοινού.
ΠΗΓΗ: https://www.alfavita.gr/
