Κλείνει οριστικά το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) το θέμα των πέντε παράνομων οδών κοντά στην παραλία Αγιαννάκη Μεσσηνίας. Το ανώτατο δικαστήριο απέρριψε προσφυγή κατά της απόφασης του υπουργείου Περιβάλλοντος να τοποθετηθούν φυσικά εμπόδια για να εμποδιστεί η χρήση του δρόμου. Οπως υπενθυμίζει το δικαστήριο, η Ελλάδα έχει ήδη καταδικαστεί το 2016 από το Ευρωδικαστήριο για την πλημμελή προστασία του Κυπαρισσιακού Κόλπου και η υπόθεση έχει ανοίξει εκ νέου, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά τον βαθμό εφαρμογής της απόφασης από τη χώρα. Μαζί με τους δρόμους κλείνει και το ενδεχόμενο οικοδόμησης της περιοχής, κάτι στο οποίο είχε κάνει ρητή αναφορά το Ευρωδικαστήριο.
Η πρόσφατη απόφαση του Ε΄ τμήματος του ΣτΕ (αρ. 1030/2025) είναι το τελευταίο επεισόδιο σε μια υπόθεση που κρατάει περισσότερο από μία δεκαετία. Η περιοχή την οποία η υπόθεση αφορά έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura ήδη από το 2006, λόγω των πολύτιμων αμμοθινικών οικοσυστημάτων της. Το 2009-2011 η εταιρεία στην οποία ανήκει η έκταση (περίπου 250 στρέμματα) την κατάτμησε σε οικόπεδα 4-10 στρεμμάτων και ζήτησε από την πολεοδομία την έκδοση 47 οικοδομικών αδειών για την ανέγερση κατοικιών.
Από τη δόμηση αυτή θα προέκυπτε ένας οικισμός περίπου 500 κατοίκων με συνεχές μέτωπο 2,5 χλμ. και πλάτος 100-150 μέτρων κατά μήκος της ακτογραμμής, από τον οικισμό Ελαίας έως τον Αγιαννάκη, όπου και ο πυρήνας ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας. Η πολεοδομία δεν έδωσε οικοδομική άδεια, ωστόσο η εταιρεία προχώρησε στη διάνοιξη πέντε κάθετων οδών. Η υπόθεση καταγγέλθηκε, ενεπλάκησαν οι Αρχές και επιβλήθηκε στην εταιρεία πρόστιμο. Ηδη από το 2012 οι Αρχές ζήτησαν από την εταιρεία το κλείσιμο και την αποκατάσταση των οδών, κάτι που δεν έγινε.
Το 2016 ήρθε η καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την πλημμελή προστασία του Κυπαρισσιακού Κόλπου. Στην καταδίκη γίνεται ρητή αναφορά στην περιοχή του Αγιαννάκη και στο πώς η ελληνική πολιτεία ανέχθηκε την οικοδόμηση μέρους αυτής και τη διάνοιξη οδών. Να σημειωθεί ότι παρότι η Ελλάδα «έβλεπε» την καταδίκη να έρχεται, το 2012-2014 η πρώτη προσπάθεια για τη δημιουργία προστατευτικού πλαισίου αποσκοπούσε περισσότερο στο να εξυπηρετήσει τοπικά (μικροπολιτικά και οικονομικά) συμφέροντα, παρά να εξασφαλίσει την ουσιαστική προστασία της περιοχής. Τελικά το 2018 το ΥΠΕΝ αναγκάστηκε να θεσπίσει ένα σοβαρό πλαίσιο για την προστασία όλου του Κυπαρισσιακού Κόλπου, συμπεριλαμβανομένης και της επίμαχης περιοχής.
Το 2020 οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος επανήλθαν στην υπόθεση έπειτα από καταγγελίες, για να διαπιστώσουν ότι οι πέντε δρόμοι όχι μόνο δεν είχαν κλειστεί, αλλά χρησιμοποιούνταν κανονικά. Ετσι την υπόθεση ανέλαβε το Συντονιστικό Γραφείο Αποκατάστασης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΣΥΓΑΠΕΖ) του ΥΠΕΝ, το οποίο αποφάσισε το κλείσιμο των δρόμων με μόνιμα εμπόδια. Κατά της απόφασης αυτής προσέφυγε η εταιρεία, στην οποία εν τω μεταξύ επιβλήθηκε νέο πρόστιμο γιατί δεν είχε συμμορφωθεί.
Το ΣτΕ απέρριψε όλα τα επιχειρήματα που έθεσε η εταιρεία. Για παράδειγμα, ότι η κατάσταση της καρέτα καρέτα έχει βελτιωθεί και δεν χρειάζονται μέτρα προστασίας της (είναι ένα επιχείρημα που προβάλλεται πολύ και από τους τοπικούς πολιτευτές, σε μια προσπάθεια να «χαλαρώσει» το πλαίσιο προστασίας της περιοχής). Οτι οι δρόμοι υπήρχαν σε παλαιότερα σχέδια, ότι πρέπει να αποζημιωθεί γιατί η κατάργηση των δρόμων οδηγεί σε απαξίωση της περιουσίας της.
«Οχι μόνο δεν έχει εκλείψει ο περιβαλλοντικός κίνδυνος, αλλά, αντιθέτως, παραμένει επιτακτική η προστασία της περιοχής», κατέληξε το ΣτΕ. Σημείωσε ότι λόγω της σημασίας της «η περιοχή δεν προορίζεται κατ’ αρχάς για οικιστική ανάπτυξη», αλλά εξακολουθεί να χρήζει προστασίας. Ανέφερε, τέλος, τα πορίσματα των υπηρεσιών, σύμφωνα με τα οποία οι δρόμοι δεν ήταν αυτοί που είχαν προβλεφθεί σε παλαιά σχέδια.
Το πιο ενδιαφέρον, πάντως, είναι ότι σύμφωνα με την πληροφόρηση που παρείχε το ΥΠΕΝ στο ανώτατο δικαστήριο, η υπόθεση έχει ανοίξει και πάλι, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά τον βαθμό προσαρμογής της χώρας στην απόφαση του Ευρωδικαστηρίου.
«Ηδη έχει ξεκινήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαδικασία διερεύνησης της συμμόρφωσης της Ελληνικής Δημοκρατίας προς την απόφαση του ΔΕΕ του 2016 (C-504/14), η οποία αφορά, μεταξύ άλλων, τη διάνοιξη των εν λόγω πέντε οδών και την πρόσβαση μέσω αυτών προς την παραλία, οι δε ελληνικές αρχές έχουν ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα μέτρα που λαμβάνονται στην κατεύθυνση της συμμόρφωσης προς την ανωτέρω απόφαση», αναφέρεται.
Πηγή: kathimerini.gr/Γιώργος Λιάλιος
