Από το 2023, ο οργανισμός WHEN πραγματοποιεί εκτενή ποιοτική έρευνα πεδίου με στόχο να αποτυπώσει τις επαγγελματικές, επιμορφωτικές και κοινωνικές ανάγκες των γυναικών που ζουν σε περιοχές της ελληνικής περιφέρειας με λιγότερους από 20.000 κατοίκους. Η έρευνα «Γυναίκες της Περιφέρειας» έχει ως στόχο να γεφυρώσει το χάσμα ευκαιριών ανάμεσα στις γυναίκες των αστικών κέντρων και εκείνες της περιφέρειας, προσφέροντας γνώση και τεκμηρίωση για τις προκλήσεις, τα εμπόδια αλλά και τις δυνατότητες που υπάρχουν μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς και τις λύσεις που προτείνουν οι ίδιες οι γυναίκες για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής στις περιοχές τους.
Η επιλογή των περιοχών γίνεται με γνώμονα τόσο την γεωγραφική και κοινωνικο-οικονομική ποικιλομορφία τους, όσο και μεταβλητές όπως πρόσφατα τοπικά γεγονότα (π.χ. φυσικές καταστροφές ή άλλες κρίσεις) που επηρεάζουν την καθημερινότητα και τις προοπτικές των κατοίκων. Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί διερευνητικά εργαστήρια και έχουν δημοσιευτεί αποτελέσματα για γυναίκες από τις περιοχές: Δήμου Αριστοτέλη (Χαλκιδική), Δήμου Φαρσάλων (Θεσσαλία), Δήμων Νευροκοπίου & Δοξάτου (Δράμα), Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας (Δυτική Ελλάδα), Δήμους Καλαμάτας, Δυτικής Μάνης & Μεσσήνης (Πελοπόννησος) και Δήμου Φαιστού (Κρήτη).
Μερικά κοινά ευρήματα & τάσεις
Από την ανάλυση των δεδομένων που έχουν συλλεχθεί έως τώρα προκύπτουν με σαφήνεια ορισμένα κοινά μοτίβα, ανεξάρτητα από το αν η περιοχή που εξετάζεται είναι βιομηχανική, αγροτική ή τουριστική/νησιωτική:
- Έλλειψη υποδομών: πολλές από τις γυναίκες επισημαίνουν την έλλειψη βασικών υποδομών (μεταφορικά, πρόσβαση σε υπηρεσίες, κατάρτιση/εκπαίδευση), που περιορίζει τις δυνατότητες επαγγελματικής και επιμορφωτικής εξέλιξής τους.
- Περιορισμένες επαγγελματικές και επιμορφωτικές προοπτικές: η απόσταση από αστικά κέντρα, η έλλειψη κατάλληλων προγραμμάτων ή δικτύων mentoring/υποστήριξης, και η συχνή ανασφάλεια (οικονομική ή εργασιακή) κρατούν πολλές γυναίκες έξω από την αγορά εργασίας ή τις εμποδίζουν να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους.
- Κοινωνική απομόνωση και μειωμένο κοινωνικό κεφάλαιο: οι γυναίκες αναφέρουν ότι νιώθουν αποκομμένες από άτομα, από δίκτυα υποστήριξης, από ευκαιρίες συνεργασίας. Η έλλειψη κουλτούρας συνεργασίας, εμπιστοσύνης και συλλογικής δράσης αναδεικνύεται ως βασικό εμπόδιο για την αξιοποίηση του δυναμικού τους.
- Έμφυλα στερεότυπα και κοινωνικές αντιλήψεις: σε πολλές περιοχές, η έρευνα κατέγραψε αναπαραγωγή έμφυλων ρόλων, στερεοτύπων και προκαταλήψεων που δυσκολεύουν την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και στην κοινωνική ζωή.
- Ψυχική υγεία και στίγμα: στις συνθήκες της ανασφάλειας, της απομόνωσης και της έλλειψης υποστήριξης, πολλές γυναίκες εξέφρασαν άγχος, μοναξιά και ανησυχία για το μέλλον, ενώ αναδύθηκε
ανάγλυφα η έλλειψη υποδομών και ευαισθητοποίησης που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις αυτές σε μικρές περιοχές.
Ταυτόχρονα, η έρευνα αναδεικνύει ότι υπάρχει ένα σημαντικό και ενεργό δυναμικό: οι ίδιες οι γυναίκες προτείνουν δράσεις (κοινωνική επιχειρηματικότητα, ενίσχυση του τουρισμού, επιμόρφωση, εξωστρέφεια κοινοτήτων) που μπορούν να μετατρέψουν περιοχές που δυσκολεύονται και ερημώνουν σε περιοχές με προοπτική.
Γιατί η έρευνα έχει σημασία
Η συνολική έρευνα πεδίου του WHEN είναι σημαντική γιατί:
- Προσφέρει εμπεριστατωμένα δεδομένα για την πραγματική κατάσταση των γυναικών στην περιφέρεια -στοιχεία πολύτιμα για φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, Περιφέρειες, Υπουργεία, ιδρύματα, εταιρείες και άλλους οργανισμούς της Κοινωνίας των Πολιτών.
- Αναδεικνύει ανάγκες και προτεραιότητες μέσα από τις φωνές των ίδιων των γυναικών και όχι μόνο μέσα από στατιστικά ή εκτιμήσεις.
- Δίνει βάση για τον σχεδιασμό πολιτικών, προγραμμάτων και παρεμβάσεων -επιμόρφωση, κατάρτιση, mentoring, κοινωνική επιχειρηματικότητα, ανάπτυξη υποδομών, ενίσχυση των τοπικών οικονομιών και της κοινωνικής συνοχής.
- Υπογραμμίζει ότι η ισότητα δεν είναι θέμα μόνο των μεγάλων πόλεων: ότι γυναίκες σε απομακρυσμένες περιοχές μπορούν και πρέπει να συμμετέχουν ισότιμα στην οικονομική και κοινωνική ζωή, αρκεί να έχουν τα κατάλληλα εργαλεία και υποστήριξη.
- Ανοίγει δρόμους συνεργασίας μεταξύ πολιτείας, φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών, ιδιωτικού τομέα και τοπικών κοινοτήτων, για ουσιαστικές και βιώσιμες αλλαγές.
Τα επόμενα βήματα
Η έρευνα συνεχίζεται: ήδη έχουν ανακοινωθεί επόμενες στάσεις στα νησιά Νάξο και Κάλυμνο, όπου έχουν ήδη υλοποιηθεί οι διερευνητικές ομάδες συζήτησης και αναμένονται οι αντίστοιχες εκθέσεις αποτελεσμάτων. Στόχος του WHEN είναι, μέσα στους επόμενους μήνες, να καλυφθούν 10 συνολικά περιοχές, όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικές των συνθηκών ζωής στη χώρα. Παράλληλα, τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί έως τώρα στις άλλες περιοχές θα αξιοποιηθούν για τη διαμόρφωση συγκεκριμένων προτάσεων πολιτικής, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, υποστηρικτικών μηχανισμών και δράσεων ενδυνάμωσης, δράσεων που στοχεύουν στην πραγματική ενίσχυση της παρουσίας και συμμετοχής των γυναικών στην εργασία και την κοινωνία.
Ήδη γυναίκες των Δήμων Αριστοτέλη και Φαρσάλων έχουν συμμετάσχει σε πρόγραμμα διαδημοτικής ανταλλαγής, mentoring και ενδυνάμωσης, ενώ κορίτσια του Δήμου Αριστοτέλη έχουν παρακολουθήσει ένα τριήμερο πρόγραμμα έμπνευσης, ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης και των δεξιοτήτων επικοινωνίας τους. Αντίστοιχα προγράμματα και δράσεις σχεδιάζονται και για όλες τις υπόλοιπες περιοχές του προγράμματος.
Περισσότερες πληροφορίες: when.org.gr
