Η απόφαση να καταχωρηθεί η ονομασία του ΠΟΠ ελιές Καλαμάτας ως συνωνύμου της ποικιλίας ελιάς «ΚΑΛΑΜΩΝ / KALAMON» στο μητρώο ποικιλιών από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γεώργιο Γεωργαντά, είναι ιδιαίτερα αρνητική εξέλιξη για τα συμφέροντα των αγροτών της περιοχής μας και την μελλοντική ανάπτυξη του προϊόντος. Ουσιαστικά επανέφερε την απόφαση Αποστόλου που καταρρίφθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Όλοι τελικά θεωρούν ότι η αντιποίηση και ο σφετερισμός του ονόματος του ΠΟΠ οδηγεί στην σταδιακή εξαφάνιση του ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας» για τους Μεσσήνιους παραγωγούς και αυτό εξαιτίας της ελεύθερης χρήσης του ονόματός του ως ποικιλία από παράγοντες στο εμπόριο, εντός και κυρίως εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ένδειξη ΠΟΠ, ως γνωστόν, σημαίνει Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης και αποτελεί την ονομασία που ταυτοποιεί ένα προϊόν, το οποίο κατάγεται από συγκεκριμένο τόπο. Σε ότι αφορά τις ελιές οι ελληνικές κατοχυρώσεις είναι συνολικά 11 και έχουν ως εξής: ΠΟΠ: Ελιά Καλαμάτας, Κονσερβολιά Αμφίσσης, Κονσερβολιά Αταλάντης, Κονσερβολιά Ροβίων, Κονσερβολιά Στυλίδας, Θρούμπα Θάσου, Θρούμπα Χίου, Θρούμπα Αμπαδιάς Ρεθύμνης Κρήτης, Κονσερβολιά Πηλίου Βόλου, Πράσινες Ελιές Χαλκιδικής, Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ): Κονσερβολιά Άρτας. Κάτι ανάλογο θα μπορούσε και πρέπει να γίνει με την ποικιλία ελιάς «ΚΑΛΑΜΩΝ / KALAMON» ως ΠΓΕ.
Ο τομέας της γεωργικής παραγωγής διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην επιδιωκόμενη βιώσιμη ανάπτυξη της Μεσσηνίας. Τα Π.Ο.Π/Π.Γ.Ε. γενικά στο έδαφος της ΕΕ προστατεύουν τα προϊόντα αυτά, τα οποία διαθέτουν, τις περισσότερες φορές, ιδιαίτερα ταυτοποιήσιμα χαρακτηριστικά, που οφείλονται ιδίως στη γεωγραφική τους προέλευση, παρέχοντας το ανταγωνιστικό «πλεονέκτημα» στους παραγωγούς και συμβάλλοντας σημαντικά στη ζωντανή πολιτιστική και γαστρονομική της παράδοση. Οι θεσμοί Π.Ο.Π/Π.Γ.Ε. υποστηρίζονται νομικά, αποτελούν αντικείμενο του εμπορικού δίκαιου και είναι βέβαιο ότι θα κερδηθούν οι προσφυγές στα αρμόδια δικαστήρια και αρχές των Μεσσηνίων παραγωγών. Όπως τα κράτη στηρίζουν την εθνική τους οικονομία έτσι και η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να στηρίζει με κάθε μέσον και την ισχύ που διαθέτει τα τοπικά προϊόντα.
Στην τελευταία συνεδρίαση του ΔΣ της Καλαμάτας η δημοτική αρχή όμως ακολούθησε την τεχνική “το στριβειν δια του …ψηφίσματος”. Αντί να φέρει ως θέμα συνεδρίασης στο ΔΣ, να καλέσει σε αυτό και τοπικούς φορείς, βουλευτές και κόμματα να διατυπώσουν θέσεις, να παρθούν αποφάσεις οι οποίες να δεσμεύσουν τη δημοτική αρχή για τις μελλοντικές αντιδράσεις, κινητοποιήσεις και προσφυγές στις εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές, έφερε απλά ένα ψήφισμα στο τέλος της συνεδρίασης απαιτώντας μάλιστα να γίνουν μόνο 4-5 τοποθετήσεις.
Η υποστήριξη των ΠΟΠ και χρήση brand names που σχετίζονται με την Μεσσηνία και την κατά παράδοση σχέση της με την ελιά πρέπει να στηρίζονται στη δυναμική της αυτοδιοίκησης η οποία οφείλει να δρα ενισχυτικά, προστατευτικά. Η κατανάλωση των ΠΟΠ προϊόντων είναι ταυτόχρονα και “κατανάλωση” πολιτισμού και τόπου.
Παραμένουν αναπάντητα κάποια ερωτήματα σχετικά με την απραξία της Δημοτικής Αρχής, ιδιαίτερα μετά την απόφαση του ΣτΕ αλλά και για ορισμένες απόψεις που “κυκλοφορούν”:
α) η γεωγραφική διεύρυνση της χρήσης του όρου Ελιά Καλαμάτας θα ευνοήσει συνολικά την τιμή του προϊόντος προς τον Έλληνα παραγωγό; Καθότι η αύξηση της προσφοράς συνήθως επιφέρει μείωση της τιμής πώλησης. Κατέρρευσαν ή όχι στην ουσία οι τιμές στα 0,40 και στα 0,60 λεπτά το 2019; Πως καθορίζεται το εθνικό συμφέρον, όταν ονομάζονται οι ελιές από το Μαρόκο και την Τουρκία, ελιές Καλαμάτας; Ανοίγει διάπλατα ο δρόμος ή όχι για αθρόες εισαγωγές φτηνής ελιάς;
β) Κινδυνεύει ή όχι και το ΠΟΠ ελαιολάδου; Πως θα αντιμετωπιστεί από τους διεθνείς μηχανισμούς πιστοποίησης η εδαφική διαφορά ανάμεσα στο ΠΟΠ Καλαμάτας για το ελαιόλαδο και στο ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας; Μήπως η διεύρυνση για το ΠΟΠ ελιάς επιφέρει την διεύρυνση μελλοντικά και για το ΠΟΠ ελαιολάδου;
γ)Η διαχείριση του ονόματος της πόλης της Καλαμάτας δεν είναι ευθύνη του Δήμου; Δεν χρειάζεται η συναίνεση του;
δ)Είναι ή όχι πράξη κατάχρησης, απομίμησης και υπαινιγμού ΠΟΠ ο τρόπος ονομασίας της ποικιλίας; Δεν είναι εξαπάτηση των καταναλωτών να νομίζουν ότι οι ελιές που αγόρασαν έχουν παραχθεί στην Καλαμάτα;
Οι τοπικές οργανώσεις επίσης, των κομμάτων, πρέπει να πάρουν ενεργό θέση όπως πήραν ήδη και ορισμένοι βουλευτές, στο πλάι των δήμων της Μεσσηνίας. Η μάχη για το ΠΟΠ Ελιάς Καλαμάτας είναι μάχη υπέρ όλων των ΠΟΠ. Αλλά και προσπάθεια απομόνωσης εναντίον κάθε ψηφοθηρικού τοπικισμού ο οποίος έχει λεία την αρπαγή του ΠΟΠ για να αποκομίσει πρόσκαιρα εκλογικά οφέλη στην περιφέρεια που δρα.
Συνεννόηση λοιπόν στη βάση των κοινών συμφερόντων του αγροτικού κόσμου και ανάπτυξη της αλληλεγγύης αλλά όχι μόνο ψευτοενδιαφέρον. Γιατί ούτε καν αντισταθμιστικά μέτρα εισοδηματικής και καλλιεργητικής εξισορρόπησης δεν ανακοινώθηκαν για τις απώλειες που δημιουργήθηκαν ή την αντιρρόπηση της μελλοντικής απαξίωσης του ΠΟΠ στη Μεσσηνία για τα μάτια του κόσμου τουλάχιστον.
Σταμάτης Μπεχράκης
Δημοτικός Σύμβουλος με τον Ανοιχτό Δήμο-Ενεργοί Πολίτες Δήμου Καλαμάτας
